Obchodzimy dziś Międzynarodowy Dzień Wolontariusza. Powiedzieć, że w ZHP idee wolontariatu – czyli ochotniczej, dobrowolnie wykonywanej pracy na rzecz innych i wspólnego dobra są ważne, to zdecydowanie za mało! Od paru lat coraz częściej słyszy się jednak o wypaleniu aktywistycznym – zjawisku podobnym do wypalenia zawodowego, ale dotyczącym działalności pozazawodowej, głównie w organizacjach pozarządowych i lokalnych społecznościach.
Dlatego dzisiaj przychodzimy do was z krótkim poradnikiem od ekspertek – psycholożek ze Strefy Pomocy ZHP o tym, jak zacząć planowanie wolontariatu. W ZHP działa 12 000 instruktorów-wolontariuszy – mamy nadzieję, że nasze doświadczenie będzie dla was przydatne!
- Oceń swoje możliwości. Ile czasu możesz poświęcić na wolontariat, żeby nie zaniedbać swoich podstawowych obowiązków? Jak dobrze znasz swój organizm? Jak reagujesz w trudnych sytuacjach? Zadbaj o siebie i swoich współpracowników, wybierając takie pole służby, które nie sprawi, że sam, sama będziesz potrzebować ratunku. Każdy ma jakieś ograniczenia i limity, te granice można czasem delikatnie przesuwać, ale nie przeskakiwać.
- Sprawdź potrzeby. Pomoc nie ma zaspokajać poczucia własnej wartości, ale stworzyć lepsze warunki dla kogoś, kto tego potrzebuje. Tropmy miejsca, w których możemy być potrzebni. Tylko wtedy będzie to prawdziwa relacja pomocy, a nie pompowanie sobie dobrego humoru. Osoby wspomagane nie zawsze wpiszą się w klucz naszych oczekiwań, koncentracja na ich potrzebach, sprawdzenie co faktycznie jest przydatne, pozwoli skupić się na działaniu.
- Znajdź zadanie dla siebie i działaj. Podejmując się działań, zwróćmy uwagę na to, czy mamy przestrzeń na ich wykonanie. Czas, zdrowie, umiejętności, odpowiedni sprzęt czy wsparcie z zewnątrz. Jeśli wskutek wolontariatu miał(a)byś stracić pracę, zawalić rok na studiach albo przegapić ważne wydarzenia w życiu najbliższych osób, to warto zastanowić się nad inną organizacją podziału zadań. Odpowiedzialność za innych nie zrekompensuje braku odpowiedzialności za siebie samego.
- Przygotuj się. Kiedy już zdecydowałeś/aś się na podjęcie wolontariatu warto zaplanować czas na właściwe przygotowanie się do niej, na przykład zbierając informacje na temat potrzeb i specyfiki pracy w takich warunkach. Ważne jest też poznanie zadań, które czekają cię na miejscu. Warto wcześniej nawiązać kontakt z osobą, która koordynuje te działania, by nie być zaskoczonym tym, co cię czeka.
Okazuje się, że osoby, które są zaangażowane osobiście w realizację celu, przekonane o słuszności idei, w którą decydują się zainwestować swoje siły, są narażone na wypalenie w znacznym stopniu. Recepty nie należy jednak szukać w zaprzestaniu działalności, a w jej rozsądnym, zrównoważonym planowaniu.
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Wspierania Rozwoju Organizacji Poradniczych na lata 2022-2033.
