Wychowanie i gospodarka razem czy osobno – strategiczne decyzje

Prowadzenie w Warszawie: hm. Marian Antonik, hm. Bartłomiej Wójcik

Prowadzenie w Poznaniu: hm. Bartłomiej Wójcik, hm. Mateusz Cebula

Warszawa

W naszych rozważaniach zatrzymaliśmy się przy każdej z trzech propozycje przynajmniej na chwilę. Trzy rozważane modele to:

1. odrębna struktura wychowawcza i odrębna struktura gospodarcza – ich współzależność? (np. ZHR)

2. Struktura wychowawcza z wydzielonymi, nadzorowanymi przez strukturę jednostkami gospodarczymi (projekty statutowe)

3. Jedna struktura wychowawczo-gospodarcza z personalnym wydzieleniem zadań (stan obecny)

WNIOSKI

W 13 osobowej grupie nie było jednej osoby która chciała zostawić obecną formę działalności gospodarczej w ZHP. Główne nasze rozważania oparły się na rozmowę pomiędzy dwiema płaszczyznami czyli:

• Odrębne piony: wychowawczy i gospodarczy
• Struktura wychowawcza z wydzielonymi jednostkami gospodarczymi

Porównanie tych dwóch rozwiązań zajęło nam najwięcej czasu. Jednocześnie najbardziej przekonujący w oczach grupy stał się model z odrębnymi pionami wychowawczym i gospodarczym. W jawnym głosowaniu za tym modelem było 9 osób, dwie za płaszczyzną projektów statutowych oraz jedna która wstrzymała się od głosu. Dalsza praca grupy oparła się na znalezieniu mocnych i słabych stron wybranego rozwiązania czyli dwóch odrębnych pionów:

ZALETY:
Jasne zasady i transparentność– jasno określony zasady pozwolą dobrze planować budżet na każdym poziomie organizacji.
Łatwość rozliczenia efektów pracy- poprzez oddzielenie zadań możemy zacząć rozliczać czyjąś pracę jako menedżera a nie wychowawcy. Łatwiej przez to będzie wyciągać konsekwencje i oceniać czyjąś pracę.
Czytelny rozdział odpowiedzialności,
Odciążenie komend – Komendy mogą skupić się na pracy wychowawczej i programowej a pieniądze na te działania zabezpiecza wydzielony podmiot.
Potencjał do lepszego zarządzania- poprzez rozdzielenie obowiązków zakres działań poszczególnych osób na poziomie komend oraz w samej jednostce gospodarczej będzie mniejszy przez co łatwiejszy w prowadzeniu.
Profesjonalizacja w nadzorze- kiedy rozdzielamy piony możemy zacząć szukać specjalistów w wąskiej specjalizacji np. Menedżerów, specjalistów od sprzedaży itp.

WADY:
stygmatyzacja ZHP (szukamy kogoś do zarządzania ZHP) – nie jest to dobra propozycja biznesowa. ZHP obniża wysoką ocenę oferty gospodarczej jaką prezentuje dany podmiot.  
długi czas wdrożenia- Przygotowanie całej struktury zajmie długie lata do tego aby sprawnie przekazać majątek organizacji. Główny powód to często niejasny stan prawny majątku.
przemodelowanie struktury i statutu- opór członków organizacji wynikający ze strachu przed zmianą
ryzyko utraty kontroli – obawa przed przekazaniem majątku do zewnętrznego tworu może spowodować również że wypracowane standardy jakie środowiska latami wypracowały mają szansę przestać funkcjonować. Np. Preferencyjne warunki korzystania z ośrodków przez środowiska.
opór środowisk- utrata czegoś co ludzie z danych środowisk tworzyli latami może spowodować ogromny opór środowisk.

WNIOSKI DOTYCZĄCE ZMIAN W STATUCIE ZHP

Uznano, że warto czerpać z rozwiązań przyjętych przez ZHR w zakresie rozdzielenia działalności gospodarczej od wychowawczej.

Wnioski spisał hm. Bartek Wójcik

Poznań

Rozważano te same co w Warszawie trzy modele wydzielenia działalności gospodarczej od wychowawczej (patrz wyżej).

WNIOSKI

Grupa przez aklamację opowiedziała się za nie ruszaniem i nie zabieraniem majątku z zarządu hufców.

Po dyskusji i przedstawieniu szeregu argumentów za i przeciw konkretnym rozwiązaniom w zakresie funkcjonowania działalności wychowawczej i gospodarczej uczestnicy konferencji opowiedzieli się za pozostawieniem dotychczasowego modelu w tym zakresie. Zastrzeżono, że każda z osób prawnych ZHP powinna mieć możliwość wyboru i dostosowania modelu do swoich potrzeb i oczekiwań środowisk. Dlatego też postuluje się nie wprowadzanie szczegółowych rozwiązań statutowych w tym zakresie.

Wśród argumentów przeciw wydzielaniu zarządzania majątkiem do podmiotów zależnych lub komasowaniu ich na poziomie chorągwi wskazano, że taka operacja wydobędzie koszty dotychczasowej pracy społecznej kadry hufców, środowisk na zarządzanych przez nie bazach, ośrodkach etc. Część osób wskazała też, że wiele gruntów z harcerskimi bazami to tereny Lasów Państwowych a ZHP ma władztwo jedynie nad budynkami i jakiekolwiek zmiany w tym zakresie mogą spowodować negatywne reakcje właściciela gruntu. Co więcej, przeniesienie zarządzania majątkiem na poziom chorągwi albo poza ZHP nie uwolni nas od ryzyka w postaci czynnika ludzkiego – nadal będzie obawa że ktoś niekompetentny albo nieuczciwy będzie zarządzał naszym majątkiem. Grupa uważa, że majątek powinien być w ZHP, jak najbliżej środowisk aby umożliwić im wypracowanie środków na działanie oraz realizowanie wychowania gospodarczego.

Otwarte zostały następujące sprawy. Obecny model może rodzić ryzyko w postaci negatywnych dla ZHP rezultatów kontroli VAT w zakresie generowania nadwyżek w ramach HAL mimo ich przeznaczania na działalność statutową. Jest to obszar oceniony jako ryzykowny. Kluczowym aspektem jest przełamanie braku zaufania w organizacji – między hufcami/środowiskami zarządzającymi bazami a komendami chorągwi, komendami chorągwi a GK oraz pomiędzy ZHP a ew. organami podmiotów zależnych. Powstał też postulat poszerzenia treści ekonomicznych w programach szkolenia kadry od drużynowych począwszy.

WNIOSKI DOTYCZĄCE ZMIAN W STATUCIE ZHP

Grupa dokonała analizy przedstawionych projektów zmian statutowych w kontekście tematyki dyskusji – rozdzielenia działalności, relacji z podmiotami zależnymi ZHP.

Grupa akceptuje i popiera zapis o zakazie łączenia funkcji w organach podmiotów zależnych ZHP z funkcjami we władzach ZHP. Poparto też zapis dot. udostępniania majątku ZHP jedynie podmiotom zależnym w których 100% udziałów ma ZHP – za zgodą właściwej rady, a także zapisy dot. zawierania umów z członkami komend przez wyznaczonych członków komisji rewizyjnych.

Wnioski spisał hm. Mateusz Cebula