Rok harcerski 2024/2025 był w ZHP pełen dużych projektów edukacyjnych, nowych inicjatyw i czasem zmian. Powstały narzędzia, które wspierają codzienną pracę instruktorek i instruktorów. Pozyskano ogromne środki finansowe na rozwój działań harcerskich, a nasi przedstawiciele byli obecni w Brukseli, Hiszpanii, Francji, Słowacji czy Portugalii biorąc udział w międzynarodowych zlotach i konferencjach. Rozwijaliśmy specjalności, wprowadzaliśmy nowe odznaki, budowaliśmy współpracę z partnerami zewnętrznymi i instytucjami publicznymi. 

Patrząc na minione miesiące, możemy powiedzieć jedno: ZHP jest organizacją nowoczesną, wiarygodną i gotową do podejmowania partnerskich działań na wielu polach – od edukacji i kultury, przez ratownictwo i zarządzanie kryzysowe, aż po komunikację i innowacje technologiczne. 

Sprawdź podsumowanie roku harcerskiego 2024/2025 Głównej Kwatery ZHP! 

Wsparcie metodyczno-programowe

Obszar wsparcia metodyczno-programowego obejmuje działania, których celem jest tworzenie, rozwijanie i doskonalenie narzędzi wychowawczych stosowanych w ZHP tak, by w podstawowych jednostkach organizacyjnych: drużynach i gromadach, stosowany był jakościowy harcerski system wychowawczy. To działania, by program miał możliwość być nowoczesny i atrakcyjny, oparty na metodzie harcerskiej i dostosowany do potrzeb dzieci i młodzieży we współczesnym świecie. W ramach tego obszaru realizowano duże projekty programowe, pracowano nad aktualizacją instrumentów metodycznych wspierających drużynowych w codziennej pracy wychowawczej. 

Zakończenie Roku Edukacji Ekonomicznej i Krajowe Centrum Edukacji Ekonomicznej 

Pod koniec 2024 roku, który był Rokiem Edukacji Ekonomicznej, odbyły się konferencje regionalne, których celem było zaprezentowanie nowoczesnych, dostosowanych do współczesnych potrzeb działań – w tym inicjatyw ZHP. Spotkania te miały na celu promocję naszych harcerskich działań wśród partnerów lokalnych. 14 stycznia, jako trwały rezultat Roku Edukacji Ekonomicznej, powstało Krajowe Centrum Edukacji Ekonomicznej, którego współzałożycielem jest właśnie ZHP. Celem założonego Centrum jest prowadzenie prac oraz działań lobbingowych dotyczących zmian ustawowych, które ułatwią funkcjonowanie w otoczeniu prawnym i finansowym. 

Odznaka „Bądź gotów”

Uchwalono odznakę „Bądź gotów”, w ramach której zuchy, harcerze, harcerze starsi i wędrownicy mogą uczyć się, jak zachować bezpieczeństwo w wybranych obszarach spośród: bezpieczeństwa psychicznego, zdrowotnego, bezpieczeństwa w lesie, na wodzie, bezpieczeństwa państwowego, militarnego, społecznego czy internetowego. Odznaka bazuje na instrumentach metodycznych stosowanych w organizacji. Na wyprodukowanie odznak pozyskano grant i do tej pory zamówiono 2676 znaczków odznak. 

Odznaka Betlejemskiego Światła Pokoju

Odznaka powstała w odpowiedzi na zapotrzebowanie na narzędzie, które będzie wspierało rozwój duchowy członków organizacji. Została przygotowana przez Wydział Wychowania Duchowego i Religijnego. Zadania w ramach odznaki dotyczą szeroko pojętej duchowości. Stawiają pytania i dają okazję do doświadczenia służby, braterstwa, pracy nad sobą oraz idei kryjącej się za corocznym hasłem Betlejemskiego Światła Pokoju. Odznakę można zdobywać w każdej metodyce – nawet czterokrotnie w trakcie harcerskiej przygody!  

Działania Harcerskiej Szkoły Ratownictwa

Po okresie pandemii oraz zmianach organizacyjnych z poprzedniego roku Harcerska Szkoła Ratownictwa realizuje szereg przedsięwzięć m.in.: 

• Warsztaty Instruktorskie HSR; 

• Warsztaty Szefostw Inspektoratów Ratowniczych i jednostek ratowniczych; 

• Ogólnopolskie Zawody ZHP w Ratownictwie; 

• Kurs Instruktorski HSR. 

W 2024 roku, dzięki pozyskanym środkom, zorganizowano dodatkowe warsztaty z okazji 35-lecia HSR. Szkoła nadal pracuje nad rozwiązaniem wieloletnich problemów związanych z systemem nauki ratownictwa. Więcej o wydarzeniu możesz przeczytać w tym artykule.

fot. Arkadiusz Wydro

Zmiany w Wydziale Wsparcia Specjalnościowego

W kwietniu 2024 roku przeprowadzono reformę Wydziału Wsparcia Specjalnościowego, a następnie powołano nowe szefostwo. Od września 2024 do sierpnia 2025 zorganizowano: 

• 4 kursy Kursy Pierwszej Pomocy; 

• kurs kierowania ruchem drogowym; 

• kurs Harcerskiej Służby Zabezpieczenia; 

• warsztaty obronne i medycyny pola walki; 

• 2 kursy Tactical Combat Casualty Care; 

• 2 kursy budowy tymczasowych parków linowych; 

• kurs technik leśnych; 

• 3 warsztaty lotnicze; 

• kurs obsługi pilarek spalinowych. 

Całość zwieńczyła Specjalnościowa Akcja Szkoleniowa. 

Realizacja Uchwały nr 14 XLII Zjazdu ZHP z dnia 22 maja 2022 r. dotyczącej wychowania morskiego w ZHP i określenia roli żaglowca Zawisza Czarny – część metodyczna 

Zjazd ZHP zobowiązał Główną Kwaterę do m.in: opracowania i wdrożenia programu wychowawczego dla wszystkich grup metodycznych opartego na szkoleniu żeglarskim i wioślarskim w systemie instrumentów metodycznych i pracy z kadrą. W tym przeglądu, aktualizacji i uzupełnienia ścieżki rozwoju specjalnościowego kompetencji żeglarskich i wioślarskich, czyli zagadnień technicznych i sportowych na równi z zagadnieniami ochrony wód, bezpieczeństwa wypoczynku nad wodą oraz roli gospodarki morskiej dla państwa. 

Wydział Wychowania Wodnego przeanalizował i uzupełnił ścieżki kompetencji związanych z różnorodnymi aktywnościami wodnymi, ubierając je w system istniejących odznak. W efekcie Główna Kwatera zaktualizowała uchwałę dotyczącą odznak specjalnościowych, wprowadzając nowe odznaki związane z wychowaniem wodnym. Odznaki te mogą zdobywać harcerze, harcerze starsi i wędrownicy i dotyczą one obszaru żeglarstwa, kajakarstwa, wioślarstwa, motorowodniactwa, nurkowania i ratownictwa wodnego. 

Praca z kadrą i kształcenie

Praca z kadrą w Związku Harcerstwa Polskiego obejmuje tworzenie systemowych rozwiązań, programów i narzędzi, które wspierają rozwój instruktorek i instruktorów oraz wzmacniają jakość wychowania w organizacji. To nie tylko szkolenia, kursy czy warsztaty, ale także działania systemowe i kulturowe, które budują dojrzałą i świadomą wspólnotę instruktorską. 

Otwarcie Platformy dla Kadry ZHP

To repozytorium wiedzy i narzędzi, stworzone z myślą o wsparciu rozwoju oraz codziennej pracy kadry w Związku Harcerstwa Polskiego. Została zaprojektowana jako interaktywna przestrzeń wiedzy i narzędzi dla osób pracujących z kadrą, oparta na zapisach nowego „Systemu pracy z kadrą w ZHP”. Na platformie znajdują się poradniki, narzędzia, przykłady dobrych praktyk i materiały graficzne, które nie tylko ułatwiają pracę, ale także wspierają wdrażanie nowych standardów pracy z kadrą, zgodnych z aktualnymi rekomendacjami ZHP. Stale rozwijamy platformę, by jeszcze lepiej odpowiadała na potrzeby kadry ZHP w drodze realizacji Misji ZHP. 

Współpraca z Radą Naczelną ZHP dotycząca zmian w „Systemie pracy z kadrą w ZHP” oraz „Systemie stopni instruktorskich”

Główna Kwatera ZHP, poprzez swoje działania wraz z Wydziałem Pracy z Kadrą, Centralną Komisją Stopni Instruktorskich oraz Centralną Szkołą Instruktorską, aktywnie współpracowała z zespołem ds. pracy z kadrą Rady Naczelnej ZHP nad aktualizacją „Systemu pracy z kadrą w ZHP” oraz „Systemu Stopni Instruktorskich”. Współpraca obejmowała regularne spotkania robocze między zespołem RN ZHP a przedstawicielami GK ZHP, mające na celu wymianę myśli dotyczącą kierunków zmian opracowywanych dokumentów, współpracę przy konsultacjach online, współorganizację serii webinarów, publikację wspólnego artykułu w miesięczniku „Czuwaj” o zmianach w „Systemie pracy z kadrą” oraz wspólnego nagrania odcinka podcastu kształceniowego, popularyzującego zmiany w systemie. Współpraca Głównej Kwatery ZHP z Radą Naczelną ZHP przy aktualizacji „Systemu pracy z kadrą w ZHP” oraz „Systemu stopni instruktorskich” była przykładem partnerskiej kultury działania, opartej na wzajemnym szacunku, zaangażowaniu i wspólnej odpowiedzialności za rozwój organizacji.

Jesteśmy dumni z tej współpracy, bardzo ją doceniamy i serdecznie dziękujemy Radzie Naczelnej ZHP za wspólne działania. 

Wdrażanie „Systemu pracy z kadrą w ZHP”

Wdrażanie Systemu Pracy z Kadrą w ZHP poza bezpośrednią współpracą z osobami od pracy z kadrą i kształcenia z komend chorągwi, objęło również szereg działań kształceniowych skierowanych do instruktorek i instruktorów poziomu chorągwianego. Centralna Szkoła Instruktorska oraz Wydział Pracy z Kadrą zrealizowały trzy stacjonarne warsztaty w Warszawie: podstawowy „System Pracy z Kadrą w pigułce” oraz rozszerzony „Kadra+”. Dodatkowo, warsztaty „SPzK w pigułce” były prowadzone przez CSI w chorągwiach. Do końca wakacji w warsztatach „w pigułce” uczestniczyło łącznie 318 osób, a w „Kadrze+” 74 osoby. Równolegle odbyły się dwa warsztaty Train The Trainers z Modelu Przywództwa w ZHP oraz trzy z Kultury Organizacyjnej w ZHP, w których łącznie wzięło udział ponad 50 osób. Kolejne edycje tych szkoleń zaplanowano na październik 2025 roku. W ramach wsparcia wdrażania SPzK przygotowano również komplet materiałów, które zostały wydrukowane i przekazane chorągwiom, wspierając lokalne wdrażania zmian w pracy z kadrą w ZHP, a ostatnio, uruchomiona została Platforma dla kadry ZHP. 

Szkolenia wspierające wzmacnianie konstruktywnej kultury organizacyjnej w ZHP

W ramach działań wspierających rozwój konstruktywnej kultury organizacyjnej w Związku Harcerstwa Polskiego, poza realizacją diagnoz kultury organizacyjnej poszczególnych wydziałów i zespołów Głównej Kwatery ZHP, zrealizowany został cykl warsztatów sfinansowanych ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej. Szkolenia te obejmowały warsztaty z: Porozumienie bez przemocy (NVC), Mocne strony w oparciu o wyniki testu talentów Gallupa oraz Mediacje. Szkolenia skierowane były do instruktorek i instruktorów działających zarówno na poziomie chorągwianym i centralnym. Odbywały się w formule stacjonarnej oraz niektóre online. W warsztatach z zakresu Porozumienia bez przemocy (NVC) wzięły udział 162 osoby, w szkoleniach dotyczących talentów Gallupa uczestniczyły 183 osoby, w warsztatach z mediacji – 91 osób. Realizacja tych szkoleń stanowi istotny krok w kierunku budowania konstruktywnej, wspierającej i świadomej kultury organizacyjnej w ZHP. Mamy nadzieję, że zdobyta wiedza i doświadczenie przełożą się na dalszą pracę z kadrą chorągwi oraz hufców, wzmacniając pozytywne relacje i jakość współpracy w całej organizacji. 

Działania Instytucji Certyfikującej ZHP

W styczniu 2025 roku dwie kwalifikacje Instytucji Certyfikującej ZHP zostały wpisane do Bazy Usług Rozwojowych, co otworzyło możliwość ubiegania się o dofinansowanie kosztów certyfikacji. Złożony w 2024 roku opis kwalifikacji „Wdrażanie i ewaluowanie standardów ochrony małoletnich” przeszedł pozytywną weryfikację formalną i znajduje się na etapie oceny merytorycznej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Konsultacje środowiskowe odbyły się w maju i czerwcu 2025 roku, a w lipcu zespół ZHP odniósł się do zgłoszonych uwag. To ważny krok w kierunku wpisania kwalifikacji do Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji jeszcze w tym roku.

Przeprowadzanie kursów trenerskich

Centralna Szkoła Instruktorska w 2025 roku prowadziła kursy trenerskie: 

• w styczniu – warsztaty „Impuls w próbie” dla 50 uczestników z 14 chorągwi; 
• w maju – kurs trenerski programu rozwojowego Lider+, w którego efekcie przeszkolono 12 nowych trenerów, 
• dwa warsztaty Train The Trainers z Modelu Przywództwa w ZHP oraz trzy z Kultury Organizacyjnej w ZHP, w których łącznie wzięło udział 50 osób.

Zespół ds. programu „Dobrze być sobą”: 

• w styczniu – zorganizował kurs trenerski z programów „Dobrze być sobą” i „Bądź sobą, działaj!”; 
• w kwietniu – wsparł organizację kursu trenerskiego w Chorągwi Łódzkiej.

Kształcenie harcmistrzów

W 2025 roku odbyły się również działania skierowane do harcmistrzów i osób zdobywających ten stopień: 

• kurs harcmistrzowski „Szerzej” (styczeń–marzec, woj. wielkopolskie); 
• kurs harcmistrzowski „Matecznik” (czerwiec, Krotoszyn); 
• seminarium harcmistrzowskie „Róża wiatrów” (marzec, w Chorzów), zorganizowane we współpracy ze Śląską Chorągwianą Szkołą Instruktorską „Iskra”, w którym uczestniczyło ponad 40 instruktorek i instruktorów.

Zobacz jeden z odcinków podcastu „Impuls Kształceniowy”, w którym możesz dowiedzieć się, w jakim kierunku zmierza rozwój instruktorów harcerskich! 

Współpraca zagraniczna

Współpraca zagraniczna Związku Harcerstwa Polskiego to obszar, który otwiera przed harcerkami i harcerzami możliwość zdobywania nowych doświadczeń, poznawania kultury i tradycji innych krajów oraz rozwijania kompetencji w międzynarodowym środowisku skautowym. Dzięki przyanleżności do Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek (WAGGGS), Światowej Organizacji Ruchu Skautowego (WOSM), Międzynarodowego Bractwa Skautów i Przewodniczek (ISGF), a także udziałowi w wydarzeniach międzynarodowych oraz organizacji własnych przedsięwzięć, ZHP wzmacnia swoją pozycję na arenie międzynarodowej. To także przestrzeń, w której instruktorzy zdobywają nowe umiejętności i kontakty, a drużyny i chorągwie rozwijają się poprzez współpracę z partnerami z całego świata.

Obecność na wydarzeniach międzynarodowych

Reprezentanci ZHP byli obecni podczas konferencji statutowych, takich jak: 

• Światowa konferencja ISGF – Hiszpania, wrzesień 2024; 

• Subregionalna konferencja ISGF – Słowacja, październik 2024; 

• Europejska konferencja WOSM i WAGGGS – Austria, lipiec 2025; 

• Światowa konferencja ICCG – Francja, lipiec 2025. 

W każdej delegacji znalazły się osoby wyłonione w drodze otwartego naboru – co pozwoliło rozwijać kompetencje i zwiększać potencjał naszej kadry. Ponadto kilkaset uczestników ZHP wzięło udział w wydarzeniach zagranicznych takich jak:  

• Intercamp (Niemcy) – 500 uczestników; 

• Moot (Portugalia) – 100 uczestników; 

• liczne seminaria europejskie i światowe. 

Organizacja wydarzeń międzynarodowych

Jesienią 2024 roku w Krakowie ZHP zorganizował dwa duże wydarzenia edukacyjne i rozwojowe: konferencję „Kobieta – Skautka – Harcerka + Obywatelka” oraz The Scout and Guide Academy – coroczne wydarzenie kształceniowe Regionu Europejskiego WOSM i WAGGGS. 

Szkolenie pełnomocników

W ramach Kursu Paxtu IV przeszkolono pełnomocników komendantów chorągwi ds. zagranicznych. Kurs ukończyło 12 osób, z czego 3 są w trakcie uzupełniania wymagań. 

Akcja Łączenia Drużyn

Akcja Łączenia Drużyn to program rozwijający kontakty międzynarodowe drużyn ZHP ze skautkami i skautami. W 2025 roku wzięło w niej udział 88 jednostek z Polski, czyli łącznie ok. 1700 zuchów, harcerek i harcerzy z 16 chorągwi. Drugie tyle uczestników pochodziło z zagranicy, głównie z USA, Wielkiej Brytanii, Nigerii, Libanu, Pakistanu, Szwecji i Hongkongu. 

Zgłoszenia na Jamboree w Polsce

Już w 2027 roku, w Polsce, odbędzie się 26. Światowe Jamboree Skautowe Polska 2027, podczas którego do Gdańska, na Wyspę Sobieszewską przyjedzie około 50 tysięcy skautów i skautek z całego świata. W ramach early birds zarejestrowało się już ponad 21 000 uczestników.

O tym, jak zagraniczne działania zmieniają spojrzenie dzieci i młodzieży na ojczyznę, możesz posłuchać w naszym podcaście!

Obszar komunikacji i promocji oraz IT

Obszary komunikacji i promocji oraz IT w ZHP obejmuje działania mające na celu wzmacnianie wizerunku organizacji, skuteczne dotarcie z informacją do członków i społeczności lokalnej, a także rozwój narzędzi cyfrowych wspierających pracę kadry i członków ZHP. Działania te obejmują kampanie edukacyjne i społeczne, szkolenia z zakresu komunikacji, zarządzanie systemami informatycznymi, rozwój aplikacji i platform cyfrowych oraz wdrażanie nowoczesnych rozwiązań IT wspierających codzienną pracę jednostek i biur chorągwi. 

Zakończenie kursów PR LAB

Zakończono realizację pełnego cyklu kursów PR LAB – projektu szkoleniowego Wydziału Komunikacji i Promocji. Od listopada 2024 r. do maja 2025 r. przeprowadzono pięć weekendów szkoleniowych w Poznaniu, Gdańsku, Białymstoku, Krakowie i Chorzowie. W kursie udział wzięło 160 osób z 17 chorągwi. Uczestnicy szkolili się biorąc udział w zajęciach spośród 5 ścieżek specjalistycznych: social media, fotografia, video, grafika i public relations lub wybierając ścieżkę indywidualną. Na każdym szkoleniu realizowano 31 autorskich konspektów, a kurs uzyskał certyfikację Centralnej Szkoły Instruktorskiej. Zajęcia prowadziło łącznie 24 specjalistów. 

fot. Michał Wiraszka

Kampanie zewnętrzne

Zrealizowano kampanie „Czuwaj. Działaj. Pomagaj!” i „Czuwaj w sieci”. W ramach kampanii „Czuwaj w sieci” przygotowano animacje, spoty, podcasty, quizy, checklisty, scenariusze zajęć, poradnik dla rodziców oraz webinary z ekspertami, a także murale i reklamy outdoor w Warszawie i innych miastach. Kampania była obecna w mediach społecznościowych i osiągnęła łączny zasięg ponad 16 mln użytkowników, docierając dodatkowo do ponad 3 mln odbiorców w przestrzeni publicznej. 

W kampanii „Czuwaj. Działaj. Pomagaj!” wykorzystano media cyfrowe i tradycyjne, w tym social media, reklamy programmatic, VOD, publikacje PAP oraz nośniki outdoorowe. Łączny zasięg kampanii wyniósł prawie 29 mln użytkowników, z ponad 34 mln wyświetleń i 41 tys. kliknięć, a nagrania reklamowe były emitowane w TVP. Obie kampanie promowały edukację cyfrową, aktywność obywatelską i wolontariat, docierając do młodzieży, rodziców, nauczycieli i szerokiej publiczności. 

Dotarcie komunikacyjne dużych wydarzeń ZHP

W czasie promocji Betlejemskiego Światła Pokoju od 11 do 23 grudnia 2024 r. odnotowano 2 205 informacji, zasięg 977 915 120, dotarcie 21 229 437 osób oraz AVE na poziomie 5 431 930 zł. Informacje stworzone przez WKIP o tej inicjatywie pojawiały się w głównych wydaniach programów informacyjnych oraz na platformach: Między Ziemią a Niebem TVP, Poranek w TVP i TVP Info, Poranek Polsat i Polsat News, TVP2 „Pytanie na śniadanie”, Radio Plus, Onet, Polskie Radio, PAP, KAI, RMF Classic, East News Photo Agency, Polskie Radio Poznań, Radio Warszawa, Agencja Informacyjna Polskiego Radia, Tu Legnica, TVP Szczecin, TVN24.PL. Pojawiły się także liczne przedruki przesłanych przez nas informacji prasowych. 

fot. Sara Ejsmont

fot. Sara Esjmont

Publikacje na temat Gali Dnia Myśli Braterskiej pojawiły się w Onecie, Polskim Radio 24, Trójce Polskim Radio, Polskim Radio RDC, Katolickiej Agencji Informacyjnej, wPolsce24.pl oraz licznych mediach lokalnych. Dodatkowo koncert był retransmitowany w TVP Kultura. Liczba wzmianek o ZHP w okresie od pierwszej informacji prasowej z zapowiedzią (19.02.2025) do ostatniego artykułu w dużym medium (Onet, 25.02.2025) wyniosła 746 informacji o zasięgu 100 782 784 i dotarciu 4 117 305. 

Zmiany w IT

W ramach działań IT przygotowano PoC aplikacji do automatycznego zakładania kont ZHP w systemie Tipi, na podstawie którego opracowano specyfikację techniczną. Aplikacja sprawdza zgody, członkostwo oraz istnienie konta, a następnie wysyła dane do logowania. Udostępniono również możliwość generowania sprawozdań z działalności komendy hufca na podstawie danych z Tipi, dostępnych dla komendantów hufców i biur chorągwi. Opracowano politykę przestrzeni dyskowej dla usług Microsoft, która jest obecnie konsultowana przez chorągwie. Prowadzone są bieżące aktualizacje aplikacji i systemów, weryfikacja zabezpieczeń oraz automatyzacja infrastruktury. Zmieniono kierownika wydziału i rozpoczęto porządkowanie ról i odpowiedzialności, a w ramach współpracy z IOD opracowano nową politykę ochrony danych osobowych. Trwają przygotowania do pierwszej edycji IT Lab oraz wdrożenie aplikacji BBT (Baza Baz Turystycznych) przez zewnętrzną firmę. Rozbudowano serwerownię poprzez dodanie nowych switchy i pamięci RAM, a wiosną zorganizowano spotkanie z administratorami Tipi i zespołem IT w Łodzi. 

Rozwój systemu ewidencyjnego Tipi

Wydaliśmy kilka nowych wersji systemu, które wprowadziły m.in. nowe możliwości zarządzania kontami użytkowników, w tym ich usuwanie, nowe powiadomienia o zmianie hasła lub nazwy użytkownika, poprawki w działaniu kont rodziców i identyfikatorów (nr PESEL), a także wyświetlanie operacji powiązanych z rozkazem i walidację pól rozkazu. Umożliwiono wprowadzanie danych bezpośrednio przez członków z akceptacją drużynowych lub administratorów, dodawanie informacji o kontach bankowych oraz lepsze zarządzanie rolami. W systemie wprowadzono także kilkadziesiąt innych zmian i poprawek, pełna lista dostępna jest pod linkiem: Wersja 1.6. 

Opracowano wymagania dotyczące modułu API, który jest gotowy do wdrożenia, a webinar wprowadzający zaplanowano na 4 września. Przygotowano również wymagania dla nowego modułu składek, nad którym trwają prace implementacyjne; uruchomienie modułu planowane jest na koniec listopada 2025. Równolegle prowadzone są rozmowy z partnerami dotyczącymi płatności mBank i PayNow. W dziale Tipi zorganizowano praktyki – praktykant aktywnie testuje nowe funkcje i analizuje możliwości rozbudowy systemu. 

Finanse i gospodarka

Obszar finansów i gospodarki w ZHP obejmuje działania mające na celu zapewnienie stabilności finansowej organizacji, efektywne zarządzanie zasobami oraz wspieranie jednostek w prowadzeniu działalności gospodarczej i administracyjnej. Działania te obejmują planowanie budżetu i kontrolę wydatków, rozliczenia finansowe, prowadzenie księgowości i sprawozdawczości, zarządzanie majątkiem organizacji, a także wsparcie jednostek w pozyskiwaniu środków i organizacji przedsięwzięć finansowych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. 

Aktualizacja uchwały o nadzorze właścicielskim

Po wielu miesiącach prac Główna Kwatera ZHP przyjęła uchwałę nr 129/2024 z dnia 25 września 2024 r. w sprawie przyjęcia Zasad nadzoru właścicielskiego ZHP nad podmiotami gospodarczymi, posiadającymi osobowość prawną, tworzonymi bądź współtworzonymi przez ZHP oraz chorągwie ZHP. Ustalono, że wszystkie działające podmioty gospodarcze objęte nadzorem miały obowiązek przejrzenia swoich statutów i dokumentów podstawowych w celu dostosowania ich treści do nowych zasad do dnia 31 marca 2025 r.  

S/y Zawisza Czarny

Uruchomiony został s/y Zawisza Czarny. Uzyskano Kartę Bezpieczeństwa oraz pozyskano dotację na jego działalność. W okresie od sierpnia do września odbyło się ponad 130 dni rejsów. 

Więcej o s/y Zawisza Czarny możesz przeczytać na jego stronie – zhp.pl/zawisza.

We współpracy z Fundacją STS Fryderyk Chopin, Związek Harcerstwa Polskiego powołał spółkę non-profit „Wspólnym Szlakiem”. Akt notarialny został podpisany przez Naczelniczkę ZHP, harcmistrzynię Martynę Kowacką, członka Głównej Kwatery ZHP do spraw majątku i gospodarki, podharcmistrza Dawida Schwanna oraz prezesa zarządu Fundacji, Piotra Kulczyckiego. Cel jaki przyświeca działaniom spółki to przede wszystkim prowadzenie działalności edukacyjnej oraz wychowawczej, w tym w szczególności z wykorzystaniem jednostki s/y Zawisza Czarny, w zakresie wychowania morskiego i wodnego. Powołanie spółki to dowód na to, jak wiele można osiągnąć dzięki współpracy różnych podmiotów. Partnerstwo z Fundacją STS Fryderyk Chopin, która prowadzi program Niebieska Szkoła, pozwala Związkowi Harcerstwa Polskiego korzystać z doświadczenia i wiedzy ekspertów w dziedzinie żeglarstwa oraz rozwijać działalność w nowych obszarach. 

Ośrodek Wypoczynkowy „Perkoz”

Przekształcono użytkowanie wieczyste w prawo własności dla 2 z 3 działek należących do Ośrodka Wypoczynkowego „Perkoz”. Dzięki temu uzyskuje on trwałe i bezterminowe prawo do dysponowania gruntami, co zwiększa stabilność prawną i ekonomiczną obiektu, a także umożliwia swobodniejsze planowanie inwestycji i modernizacji. 

Porządkowanie spraw gospodarczych

W roku harcerskim 2024/2025 udało się także uporządkować kilka spraw związanych z podmiotami zależnymi – w tym między innymi zlikwidować 3 podmioty, porządkując tym samym sprawy.   

Pozyskiwanie środków

Na działania realizowane w roku harcerskim 2024/2025 Główna Kwatera ZHP pozyskała ponad 30 000 000 zł, z czego blisko 15 000 000 zł zostało przekazanych chorągwiom ZHP. 

Sprawy różne 

Tworzenie koncepcji Strategii ZHP 2026-2034

Intensywne działania zespołu do spraw opracowania koncepcji nowej Strategii ZHP, który podczas regularnych spotkań warsztatowych (na żywo i online) opracował w okresie jesień 2024 – wiosna 2025 metodykę działania, dokonał szeregu analiz, czego efektem są wytyczne i kierunki strategiczne dla Organizacji, które skonsultowano z ekspertami zewnętrznymi. Koncepcję nowej Strategii ZHP wraz z przykładowymi programami i projektami ją wdrażającymi konsultowano podczas trzech konferencji online, w których wzięło udział łącznie blisko 200 uczestników. 

ZHP w Ustawie o ochronie ludności cywilnej

ZHP zostało wpisane do Ustawy o Ochronie Ludności i Obronie Cywilnej jako podmiot ochrony ludności. Ustawa została podpisana przez Prezydenta RP w grudniu 2024 roku i weszła w życie 1 stycznia 2025 roku. 

Ustawodawca docenił tym samym, jak ważną rolę ZHP i inne organizacje harcerskie odgrywają w procesie kształtowania społeczeństwa obywatelskiego, gotowego do pełnienia służby w sytuacjach kryzysowych. Wskazano jednocześnie podstawowe obszary działań, takie jak niemilitarne zabezpieczanie i wspieranie ludności cywilnej oraz ochrona dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych. 

Ustawa stwarza wielopłaszczyznowe możliwości rozwoju ZHP na wszystkich szczeblach organizacji. Z jednej strony obejmuje kwestie „miękkie”, takie jak szkolenia specjalnościowe kadry harcerskiej czy budowanie potencjału specjalistów zdolnych do szkolenia innych zarówno w ramach organizacji, jak i osób niezrzeszonych w ZHP. 

Z drugiej strony ustawa otwiera również możliwości finansowego wsparcia działalności struktury – w zakresie szkoleń, zakupu sprzętu obozowego i kwatermistrzowskiego, a także modernizacji infrastruktury możliwej do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych, zgodnie z zapisami ustawy. Oznacza to także rozpoczęcie współpracy pomiędzy największymi organizacjami pozarządowymi w obszarze ochrony ludności i obrony cywilnej, takimi jak Związek Harcerstwa Polskiego, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Ochotnicza Straż Pożarna, Caritas czy Polski Czerwony Krzyż. 

Działania sztabu w ramach Alertu Naczelniczki ZHP

Koordynowanie służby podczas powodzi w południowej Polsce i realizacja służby zgodnie z potrzebami poszkodowanych, we współpracy z terenową administracją rządową i samorządami. 

Kluczową rolę odegrała współpraca z chorągwiami, dzięki której w działania podczas ogłoszonego przez Naczelniczkę Alertu zaangażowało się ponad 1700 osób ze wszystkich chorągwi. Zgodnie z zaleceniami oraz bieżącymi potrzebami na terenach powodziowych, spoza macierzystych chorągwi kierowano przede wszystkim osoby pełnoletnie. Osoby niepełnoletnie pełniły natomiast służbę w swojej najbliższej okolicy. 

fot. Michał Wiraszka

fot. Mikołaj Zawiślak

Działania w ramach Zarządzania Kryzysowego

Opracowany został program „Bądź gotów” rozpoczęto szkolenia pełnomocników komendantów chorągwi ds. Zarządzania Kryzysowego. Rozpoczęto tworzenie struktury szybkiego reagowania na sytuacje kryzysowe w ramach chorągwi. 

Działania Muzeum Harcerstwa

Muzeum Harcerstwa zakończyło w lutym pierwszy rok realizacji trzyletniego projektu finansowanego z budżetu Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego – „Harcerstwo i Społeczeństwo”. W jego ramach zaplanowano działania na maksimum możliwości tej placówki. Ważnym elementem było uzupełnienie numeracji i wydanie brakujących numerów periodyku Harcerstwo, który po kilkuletnich perturbacjach od tego roku ponownie stał się rocznikiem. Wydano także przewodniki po zbiorach muzealnych oraz zrealizowano dwie wystawy. Wszystkie działania zmierzają do podnoszenia prestiżu placówki jako ważnego ośrodka badawczego w obszarze harcerstwa, dzieci i młodzieży. Celem jest również, aby czasopismo Harcerstwo w przyszłości znalazło się na liście punktowanych periodyków naukowych. 

Gala Dnia Myśli Braterskiej

23 lutego odbyła się Gala Dnia Myśli Braterskiej – rano miały miejsce spotkania naczelniczki ZHP z osobami wyróżnionymi Odznaką Honorową „Nieść Chętną Pomoc” oraz z drużynowymi wyróżnionymi Listem Pochwalnym Naczelniczki ZHP. Popołudniu odbył się koncert symfoniczny zachęcający do angażowania się społecznego. Koncert był transmitowany na kanałach ZHP oraz dodatkowo był retransmitowany w TVP Kultura i znajduje się w serwisie VOD. Gala została w całości sfinansowana ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej. 

fot. A. Hrubesz

fot. A. Hrubesz

ZHP w radach i zespołach

Harcmistrzyni Martyna Kowacka, naczelniczka Związku Harcerstwa Polskiego, została powołana do Rady Działalności Pożytku Publicznego. Została również wybrana na przewodniczącą zespołu do spraw Komunikacji, Wolontariatu i Aktywności Obywatelskiej. Harcmistrzyni Martyna Kowacka, naczelniczka Związku Harcerstwa Polskiego, została powołana do zespołu do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi w Ministerstwie Edukacji Narodowej.  

ZHP jako ekspert

W tym roku harcerskim doskonale było widać, że ZHP w przestrzeni publicznej postrzegany jest jako ważny partner i ekspert. Przedstawiciele ZHP byli zapraszani w wiele miejsc, w tym między innymi na posiedzenia komisji sejmowych, w roli prelegentów na Forum Ekonomiczne w Karpaczu czy do udziału w wysłuchaniu ekspertów przez Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny w Brukseli. 

Nieustanny rozwój

Rok harcerski 2024/2025 to czas intensywnej pracy, odważnych decyzji i wielu sukcesów. Główna Kwatera nie tylko wdrażała nowe narzędzia wspierające codzienną służbę instruktorek i instruktorów, ale też rozwijała program i specjalności, odpowiadając na potrzeby współczesnych dzieci i młodzieży. Powstały nowe odznaki i inicjatywy edukacyjne, które łączą tradycję harcerstwa z nowoczesnym podejściem do wychowania, a Platforma dla Kadry i systemowe zmiany w pracy z instruktorami umocniły fundamenty organizacji. 

Równolegle ZHP zaznaczyło swoją obecność na arenie międzynarodowej – od Brukseli, przez Austrię i Portugalię, po współorganizację prestiżowych wydarzeń w Krakowie. Harcerki i harcerze pokazali także, że są gotowi do działania w sytuacjach kryzysowych – podczas powodzi w południowej Polsce czy w ramach rozwijanego programu „Bądź gotów”. Organizacja budowała trwałe partnerstwa z instytucjami publicznymi, organizacjami pozarządowymi i środowiskami eksperckimi, stając się ważnym i wiarygodnym głosem w przestrzeni publicznej. 

Nie zabrakło też troski o przyszłość – zarówno w wymiarze finansowym i gospodarczym, jak i strategicznym. Powrót „Zawiszy Czarnego” do służby, porządkowanie spraw majątkowych i przygotowania do nowej Strategii ZHP 2026–2034 dowodzą, że organizacja konsekwentnie buduje stabilne fundamenty pod dalszy rozwój.