Konferencja instruktorska „TO SIĘ OPŁACA. Wychowanie ekonomiczne w harcerstwie!”

Czy to się opłaca? Odpowiedź na to pytanie poznali uczestnicy i uczestniczki, którzy już po raz czwarty mieli okazję uczestniczyć w konferencji instruktorskiej organizowanej przez Wydział Wychowania Ekonomicznego Głównej Kwatery ZHP. Była to okazja, aby podsumować szereg aktywności związanych z realizacją programu wychowania ekonomicznego w ZHP. Będąc jednym z większych podmiotów trzeciego sektora, nasze działania stanowią istotny wkład w trwający Rok Edukacji Ekonomicznej, który został przyjęty uchwałą Senatu RP.

ZHP jest jednym z inicjatorów ogłoszenia roku 2024 Rokiem Edukacji Ekonomicznej. Miniona Konferencja stanowiła idealną okazję do poznania projektów edukacyjnych oraz wychowawczych, realizowanych z licznymi partnerami, z którymi na przestrzeni ostatnich lat udało nam się nawiązać owocne relacje.

Przeczytaj więcej o inauguracji Roku Wychowania Ekonomicznego: https://zhp.pl/zhp-w-senacie-inauguruje-rok-edukacji-ekonomicznej-wiedza-ekonomiczna-to-kolejna-ze-sprawnosci-na-cale-zycie/

Równie ważną kwestią była możliwość pokazania elastyczności, indywidualności i lokalności działań, zapewniających skuteczność programu wychowania ekonomicznego, poprzez inicjatywy i formy zaprojektowane i realizowane na poziomie wojewódzkim i  regionalnym.

Tegoroczna konferencja odbywała się w Muzeum Warszawskiej Pragi. Wydarzenie to odbywało się w ramach trzydniowego cyklu wydarzeń związanych z ekonomią. Podczas pierwszych dwóch dni odbywała się konferencja Pracowni Naukowej Muzeum Warszawy „Korczakianum”, której tematem przewodnim była: „Własność” dzieci? Ekonomie dzieci i ekonomie dla dzieci. W trakcie wystąpień i paneli dyskusyjnych uczestnicy i uczestniczki mogli dowiedzieć się więcej na temat badań dzieciństwa w przeróżnych kontekstach ekonomicznych i nie tylko.

Konferencja instruktorska

Trzeciego dnia odbyła się konferencja instruktorska i harcmistrzowska pt. „TO SIĘ OPŁACA. Wychowanie ekonomiczne w harcerstwie!”. Na konferencji obecni byli także Przewodniczący ZHP – hm. Krzysztof Pater oraz członkini Głównej Kwatery ZHP – hm. Anna Pospieszna. Przewodniczący podczas swojego inauguracyjnego przemówienia podkreślił, że jako ZHP bardzo dobrze przygotowaliśmy się do obchodów Roku Edukacji Ekonomicznej. Nasz system instrumentów metodycznych zawiera instrumenty dedykowane obszarowi ekonomii, a nasze programy wychowawcze pozwalają harcerzom i harcerkom zdobywać sprawności na całe życie. Przewodniczący podkreślił również, że warto docenić fakt, iż nasza organizacja czerpie garściami z projektów partnerów zewnętrznych.

to się opłaca 1

fot. Paweł Pawłowski

Konferencja była miejscem wymiany doświadczeń, wiedzy i inspiracji pomiędzy naukowcami, przedstawicielami administracji państwowej, partnerami NGO, członkami inicjatyw REE, a instruktorami harcerskimi z 16 chorągwi z całej Polski.

Gościnią i panelistką wydarzenia była między innymi Pani Monika Wojciechowska – Pełnomocniczka Ministra Finansów ds. strategii edukacji finansowej, która zapoznała uczestników z założeniami strategii, opowiedziała o jej znaczeniu w kontekście łączenia inicjatyw pochodzących z różnych środowisk oraz o znaczeniu Związku Harcerstwa Polskiego w jej wdrażaniu, jako organizacji o ogromnej sile oddziaływania na młodzież.

O ekonomii z naukowego punktu widzenia

Znaczący udział i wpływ na przebieg konferencji miały także przedstawicielki środowisk naukowych. Pani dr hab. Marta Rakoczy, prof. UW z „Korczakianum” zaprezentowała uczestnikom, jak w myśli pedagogicznej Janusza Korczaka (Henryka Goldszmita) wybrzmiewały wątki wychowania ekonomicznego. Przybliżenie tych tematów pozwoliło na lepsze osadzenie znaczenia postaci Janusza Korczaka w stosowanych dotychczas w ZHP materiałach programowych, które w dużej części zostały opracowane na podstawie książki pt. „Bankructwo Małego Dżeka”.

to się opłaca 7

fot. Paweł Pawłowski

O najnowszych badaniach na temat edukacji ekonomicznej w Polskich domach opowiedziała nam dr hab. Katarzyna Sekścińska, która przedstawiła zagadnienie socjalizacji ekonomicznej z perspektywy dzieci i rodziców. Dr Aleksandra Bańkowska z Centrum Badań nad Zagładą Żydów zakończyła konferencję wykładem pt. „Wychowanie ekonomiczne w czasach Zagłady”, który omawiał znaczenie kursów przysposobienia zawodowego w Getcie Warszawskim, ukazując znaczenie edukacji zawodowej w niesprzyjających warunkach.

Ekonomia z pięciu perspektyw

Jednym z głównych punktów konferencji był panel dyskusyjny pięciu chorągwi: Wielkopolskiej, Stołecznej, Gdańskiej, Kujawsko-Pomorskiej oraz Łódzkiej. Podczas panelu przedstawicielki każdej z nich opowiedziały o tym, w jaki sposób realizowane są chorągwiane programy wychowania ekonomicznego, jakie narzędzia się sprawdzają, co nadal stanowi wyzwanie i jak będzie wyglądać wychowanie ekonomiczne, kiedy Rok Edukacji Ekonomicznej dobiegnie końca. Była to bardzo inspirująca część konferencji, z której każda osoba uczestnicząca mogła wyciągnąć praktyczne wnioski na temat tego, jak można sprawnie pracować z wychowaniem ekonomicznym. Poniżej kilka wniosków dotyczących panelu od uczestników i uczestniczek konferencji.

„Panel pokazał, że mimo tego, że należymy do jednej organizacji, każda chorągiew jest inna i możemy wzajemnie od siebie czerpać.”

„Zyskałem bardzo dużo nowych pomysłów na działania programowe.”

„Nie wiedziałam, że takie inicjatywy są realizowane w chorągwiach.”

to się opłaca 2

fot. Paweł Pawłowski

Ciekawą formą, która umożliwiła zapoznanie się uczestników i uczestniczek z materiałami wypracowanymi w ramach Roku Wychowania Ekonomicznego, była formuła Power Talks. Eksperci i ekspertki, którzy w niej uczestniczyli, opowiedzieli o swoich działaniach i programach edukacyjnych poruszających różne aspekty edukacji ekonomicznej. Dzięki temu osoby uczestniczące w przedsięwzięciu mogły poznać perspektywę Pani Aliny Bączar – wiceprezes Fundacji GPW, Pani Katarzyny Jaszczuk – wiceprezes Fundacji Innowacja i Wiedza, Pani Marty Wrzosek – doradczyni zawodowej, Pana Sebastiana Wacięgi – przedstawiciela Małopolskiego Instytutu Kultury oraz Pana Waldemara Zbytka – prezesa Warszawskiego Instytutu Bankowości. Jakie były wrażenia osób uczestniczących?

„Wypowiedzi super, czuję niedosyt.”

„To były naprawdę inspirujące wystąpienia.”

„Wiele inspiracji i ciekawych stron do wykorzystania w pracy harcerskiej i nie tylko. Fajnie, że mamy tylu partnerów.”

to się opłaca 4

fot. Paweł Pawłowski

W przerwach między poszczególnymi częściami programu konferencji, uczestnicy mogli zapoznać się z działalnością naszych partnerów. Fundacja na rzecz Standardów Doradztwa Finansowego – EFPA Polska umożliwia nam umówienie się na indywidualne darmowe konsultacje w zakresie zdrowia finansowego. Dzięki współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury, udało nam się wznowić wydanie gry edukacyjnej „Chłopska Szkoła Biznesu”. Jest to pozycja, która łączy możliwość symulacji podstawowych mechanizmów rynkowych w lekkiej i ciekawej formie z prostotą zasad rozgrywki. W grze może uczestniczyć nawet 30 osób, co pozwala na wykorzystanie jej podczas kursów, zbiórek drużyny czy innych form zespołowego działania. Niebawem każda chorągiew otrzyma dwa komplety gier, które będą mogły posłużyć szerszemu gronu członków w każdym z województw.

W nawiązaniu do motywu przewodniego konferencji, jakim była postać Janusza Korczaka, we współpracy z Muzeum Harcerstwa przygotowana została wystawa publikacji powiązanych z jego osobą. Zorganizowana została również też sesja posterowa, w ramach której uczestnicy i uczestniczki przygotowali 15 niezwykle pomysłowych, interesujących i zachęcających do refleksji plakatów, których tematem przewodnim było “Wychowanie ekonomiczne – potrzeby, wyzwania, formy i kierunki rozwoju”, wśród poruszonych zagadnień znalazły się: czarne łabędzie, znaczenie oszczędzania, rola budżetów obywatelskich oraz świadomej konsumpcji czy też wychowania ekonomicznego w pokoleniu Z. Zainteresowanie ich dalszym wykorzystaniem zasygnalizował Warszawski Instytut Bankowości, więc inicjatywę plakatów naukowych można uznać za interesującą a jednocześnie udaną.

Jak co roku nie zabrakło sekcji warsztatowej pozwalającej uczestnikom zdobyć umiejętności i wiedzę w praktyce. Instruktorzy Wydziału Wychowania Ekonomicznego przygotowali dwa warsztaty „Ekonomia w 5 minut”, w ramach którego zaprezentowane zostały proste narzędzie edukacyjne, które można łatwo przeprowadzać pokazując ważne mechaniczny ekonomiczne oraz „Korczak w akcji!”, który prezentował wykorzystanie myśli J. Korczaka w codziennej pracy harcerskiego wychowawcy. Kolejne warsztaty z oferty konferencyjnej odbyły się dzięki budowaniu relacji i współpracy z partnerami Wydziału Wychowania Ekonomicznego. Pani Katarzyna Mikulska z „W miejskiej kniei” poprowadziła warsztat, który opowiadał o pracy współczesnej rzemieślniczki oraz był okazją do uplecenia własnej krajki. W ramach czwartej aktywności uczestnicy mogli zwiedzić z przewodnikiem wystawę Muzeum Warszawskiej Pragi pt. „Praga ‘44” i lepiej poznać tę część Warszawy.

to się opłaca 3

fot. Paweł Pawłowski

W ramach współpracy międzynarodowej mieliśmy przyjemność gościć druhnę Pavlę Sýkorovą, przedstawicielkę Junák – český skaut, która opowiedziała o podejściu czeskiej organizacji skautowej do tematu wychowania ekonomicznego, prezentując inspirujące narzędzia i materiały. Jak się okazało, mamy wiele wspólnych punków w naszych programach, ale nadal wiele możemy się od siebie nauczyć.

Udział w konferencji był dla uczestników okazją do poznania dotychczasowych osiągnięć w zakresie wychowania ekonomicznego w ZHP oraz do wzbogacającej wymiany myśli. Konferencja pozwoliła instruktorom usłyszeć o projektach realizowanych przez zewnętrznych partnerów oraz na dyskusję na temat dostępnych narzędzi. Wierzymy, że edukacja ekonomiczna jest nieodłącznym elementem kształtowania odpowiedzialnych i samodzielnych obywateli, dlatego nie ustajemy w działaniach mających na celu popularyzację Programu Wychowania Ekonomicznego w całym Związku Harcerstwa Polskiego i odczarowywania słowa „ekonomia”.

to się opłaca 8

fot. Paweł Pawłowski