Emocje w grupie są naturalne i ważne
Współpraca w grupie to dla młodych ludzi coś więcej niż wspólne zadanie. To proces, w którym uczą się komunikacji, szacunku i zaufania. Każdy etap tego procesu wiąże się z określonymi emocjami.
Na początku pojawia się zaciekawienie, entuzjazm, chęć poznawania nowych osób. Z tym jednak często łączy się niepewność, obawa przed oceną i stres związany z wejściem w nową rolę. Jeśli młodzież dostaje wsparcie i czas, szybciej adaptuje się do grupy i nabiera odwagi do działania.
Dorosły, który uważnie obserwuje emocje młodych, może lepiej reagować na potrzeby każdego dziecka.
Konflikty nie oznaczają porażki
Kiedy grupa już się zna, zaczynają pojawiać się różnice zdań. To moment, w którym część dorosłych zaczyna się martwić o atmosferę. Tymczasem konflikt to normalny, a nawet potrzebny etap rozwoju relacji.
Warto wspierać młodych w:
• mówieniu o emocjach i potrzebach
• szukaniu kompromisu i wspólnych rozwiązań
• ćwiczeniu uważnego słuchania
• przyjmowaniu odpowiedzialności za swoje słowa
Dzięki temu uczą się ważnych umiejętności, które przydadzą im się nie tylko w harcerstwie czy na lekcjach, ale w całym życiu.
Współpraca daje poczucie sprawczości
Kiedy młodzi ludzie potrafią poradzić sobie z trudnościami, zaczynają działać naprawdę razem. Zespół staje się miejscem, gdzie mogą:
• rozwijać swoje mocne strony
• liczyć na wzajemne wsparcie
• czuć satysfakcję z realizowanych zadań
• doświadczać dumy z osiągnięć
To doświadczenia, które budują pewność siebie i wzmacniają motywację do dalszego działania.
Podsumowanie również uczy
Zakończenie projektu to kolejny ważny moment. Młodzi mogą czuć dumę, ale także smutek, że wspólna przygoda się kończy. Podsumowanie pozwala docenić wkład każdego uczestnika i zobaczyć, czego udało się nauczyć.
Ten krok często decyduje o tym, z jakim nastawieniem dzieci i młodzież wejdą w kolejny projekt.
Współpraca prowadzi do dobra
Gdy grupa działa skutecznie, pojawia się przestrzeń na coś jeszcze ważniejszego: realny wpływ na otoczenie. W harcerstwie chcemy, żeby młodzi widzieli sens w pomaganiu innym, dlatego regularnie podejmujemy działania społeczne. To również świetny kierunek dla każdej szkolnej klasy czy grupy młodzieżowej.
Przykłady działań, które rozbudzają empatię i poczucie odpowiedzialności:
W godzinę można:
• podpisać petycję w ważnej sprawie,
• sprawdzić i zgłosić fałszywą informację w sieci,
• wziąć udział w mikro-wolontariacie.
W jeden dzień można:
• wesprzeć schronisko dla zwierząt,
• przygotować niespodziankę dla sąsiadki lub sąsiada seniora,
• zorganizować zbiórkę najbardziej potrzebnych rzeczy.
W tydzień lub dłużej można:
• prowadzić kampanię na rzecz praw człowieka,
• zaplanować projekt ekologiczny w najbliższej okolicy,
• zaangażować się w regularny wolontariat.
Takie aktywności uczą młodych ludzi, że nawet drobne decyzje mają znaczenie dla innych.
Materiały edukacyjne do pobrania
ZHP przygotowało gotowe materiały, które mogą pomóc w rozmowie z dziećmi i młodzieżą o emocjach i współpracy, a także w planowaniu działań społecznych. Mogą być przydatne dla:
• nauczycieli prowadzących lekcje wychowawcze,
• rodziców wspierających rozwój społeczny swoich dzieci,
• organizacji działających z młodzieżą.
Zachęcamy do pobrania materiałów — dostępne są na stronie zhp.pl/moge
Świadome wsparcie to inwestycja na przyszłość
Młodzi, którzy rozumieją siebie i innych, budują lepsze relacje i chętniej angażują się w sprawy społeczne. To dziś jedna z najbardziej poszukiwanych kompetencji.
Zapraszamy do korzystania z naszego doświadczenia i gotowych narzędzi. Razem możemy zadbać o to, aby dzieci i młodzież miały przestrzeń do współpracy, samodzielnego myślenia i działania na rzecz świata, w którym żyją.
Zainteresował cię temat wychowania w ZHP? Przeczytaj więcej o podstawach wychowawczych!
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o pracy w zastępach, możesz o tym posłuchać w jednym z odcinków Harcerskiego Szlaku!
