Walka z dezinformacją to jedno z największych wyzwań współczesnego społeczeństwa informacyjnego. Związek Harcerstwa Polskiego, we współpracy ze Stowarzyszeniem Demagog, odpowiada na ten problem propozycją programową zatytułowaną „Fałszywe informacje? Czuwaj!”. Program przygotowany przez Programowy Ruch Odkrywców ma na celu edukację młodzieży w zakresie krytycznego myślenia, analizy mediów i rozpoznawania fałszywych informacji.
Walka z dezinformacją w przestrzeni cyfrowej
W dobie internetu, gdy na platformach społecznościowych tkażdego dnia pojawiają się miliony komunikatów, niezwykle łatwo zgubić się w informacyjnym chaosie. Z badań Stowarzyszenia Demagog wynika, że media społecznościowe są najczęstszym źródłem wiedzy dla młodzieży, mimo że to właśnie tam publikowane są najbardziej zmanipulowane i niezweryfikowane treści. Program „Fałszywe informacje? Czuwaj!” powstał, by pomóc młodym ludziom odzyskać kontrolę nad tym, co czytają i przekazują dalej.
Dezinformacja – co to?
Dezinformacja to celowe rozpowszechnianie fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji, których zadaniem jest manipulowanie odbiorcą, wywoływanie określonych emocji, osłabianie zaufania społecznego lub osiągnięcie konkretnych korzyści – politycznych, finansowych czy społecznych. W przeciwieństwie do zwykłych błędów czy nieporozumień, dezinformacja jest tworzona i rozpowszechniana z zamiarem wprowadzenia kogoś w błąd. Jej źródłem mogą być zarówno pojedyncze osoby, jak i zorganizowane grupy, a jej kanałem często są media społecznościowe, portale internetowe, komunikatory czy nawet tradycyjne media. Dezinformacja może dotyczyć każdej sfery życia – od polityki, przez zdrowie, aż po codzienne wydarzenia – i często opiera się na emocjonalnych przekazach, które łatwo się rozprzestrzeniają i trudniej poddają krytycznej analizie. W dobie natłoku informacji, umiejętność rozpoznawania dezinformacji i odróżniania jej od rzetelnych treści staje się kluczową kompetencją społeczną.
Czego uczy program?
Nowa propozycja ZHP oferuje konkretne narzędzia i scenariusze zbiórek, które umożliwiają harcerkom i harcerzom zdobycie praktycznych kompetencji w zakresie weryfikacji informacji. Uczestnicy uczą się, jak odróżniać fakty od opinii, jak korzystać z wiarygodnych źródeł, jak analizować treści w mediach oraz jak samodzielnie tworzyć uczciwe komunikaty. Kluczowym elementem programu jest test w formie fałszywej wiadomości, która początkowo może zaskoczyć uczestników, jednak szybko okazuje się narzędziem dydaktycznym. Pokazuje, jak łatwo ulec manipulacji i jak ważne jest rozwijanie odporności na dezinformację.
Walka z dezinformacją w harcerskim stylu
Harcerze od zawsze są aktywnymi uczestnikami życia społecznego. Teraz, poprzez rozwój kompetencji medialnych, mogą stać się również obrońcami prawdy w świecie zalanym informacjami. Propozycja programowa została przygotowana z myślą o drużynowych, którzy chcą prowadzić wartościowe zbiórki i angażować swoje środowisko w działania promujące uczciwość i odpowiedzialność w komunikacji. Wszystkie materiały – poradnik, zadania, scenariusze – są dostępne na stronie CBP.ZHP.PL gdzie można znaleźć także inne propozycje rozwijające kompetencje współczesnego harcerza.
Centralny Bank Pomysłów – co to?
Centralny Bank Pomysłów to platforma Związku Harcerstwa Polskiego, która pełni rolę bazy inspiracji programowych dla drużynowych, instruktorów i wszystkich zaangażowanych w pracę wychowawczą. Zgromadzone tam propozycje, zadania, scenariusze zbiórek i projekty zostały przygotowane w oparciu o metodykę harcerską oraz aktualne potrzeby młodzieży.
Platforma umożliwia łatwe wyszukiwanie materiałów według metodyki, grupy wiekowej, tematyki czy rodzaju aktywności. Dzięki Centralnemu Bankowi Pomysłów użytkownicy mogą dzielić się sprawdzonymi rozwiązaniami, rozwijać swoje działania programowe oraz budować bardziej atrakcyjną i angażującą ofertę wychowawczą. To miejsce współtworzone przez społeczność instruktorów ZHP, oparte na współpracy, otwartości i dzieleniu się dobrymi praktykami
ZHP – największa organizacja młodzieżowa w Polsce, kształtująca przyszłość
Związek Harcerstwa Polskiego to największa w Polsce młodzieżowa organizacja, która zrzesza ponad 115 000 członków. Od ponad 100 lat ZHP wspiera rozwój dzieci i młodzieży, kształtuje proaktywną postawę oraz umożliwia zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych w dorosłym życiu. Dzięki codziennemu zaangażowaniu ponad 16 000 instruktorów-wolontariuszy, ZHP oferuje nie tylko wyjątkowe harcerskie wyjazdy, ale także różnorodne aktywności pozalekcyjne, które odbywają się przez cały rok. Kultywowanie wartości takich jak przyjaźń, przygoda, rozwój i obywatelskość sprawiają, że harcerstwo odpowiada zarówno na aktualne potrzeby młodych ludzi, jak i na wyzwania współczesnego świata. ZHP jest również jednym z aktywnych członków-założycieli Międzynarodowej Organizacji Ruchu Skautowego WOSM, która skupia ponad 57 mln skautów na całym świecie oraz oraz Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek WAGGGS, która skupia ponad 10 mln skautek w ponad 150 krajach świata.