Order Uśmiechu to odznaczenie, które od ponad pół wieku pozostaje symbolem dobra, bezinteresowności i niezwykłej troski o najmłodszych. Dziś mamy wyjątkowy powód do dumy: do grona kandydatów na Kawalerów tego najpogodniejszego orderu na świecie dołączył harcmistrz Radosław Potrac – instruktor Związku Harcerstwa Polskiego, nauczyciel, społecznik i animator działań lokalnych, znany z ogromnego zaangażowania na rzecz dzieci i młodzieży.

Order Uśmiechu – odznaczenie o wyjątkowej historii

Historia odznaczenia sięga roku 1968, kiedy to redaktor „Kuriera Polskiego”, Cezary Leżeński, zainspirowany pomysłem ośmioletniej dziewczynki, postanowił stworzyć odznaczenie przyznawane dorosłym, którzy niosą dzieciom radość, chronią ich prawa, a często także ratują ich życie. Oficjalnie order został ustanowiony w 1968 roku, a w 1979 roku zyskał międzynarodowy status, gdy został wpisany przez ONZ na listę orderów przyznawanych za zasługi na rzecz dzieci.

Order Uśmiechu to charakterystyczny medal w kształcie słoneczka z uśmiechem, który symbolizuje szczęście i dobro dzieci. Wręczenie odznaczenia jest zawsze wyjątkową, barwną uroczystością – nowy Kawaler lub Dama musi wypić sok z cytryny i uśmiechnąć się, potwierdzając tym swoją gotowość do niesienia radości najmłodszym. Podczas ceremonii następuje także pasowanie nowego Kawalera lub Damy za pomocą róży a także przyrzeczenie bycia pogodnym i niesienia radości dzieciom.

Kto może wystąpić o Order Uśmiechu?

Warto podkreślić, że o przyznanie najsłoneczniejszego z odznaczeń mogą wystąpić wyłącznie dzieci, czyli każdy, kto nie ukończył 18 lat. Aby złożyć wniosek nie obowiązuje żaden oficjalny formularz. Zgłoszenie może przybrać formę listu, albumu, a nawet nagrania wideo. Liczy się tutaj pomysł dzieci wnioskujących. Zgłoszenia można dokonać indywidualnie, ale może je złożyć także grupa dzieci. Najważniejsze jest, aby wniosek zawierał dane kandydata oraz uzasadnienie, za co dzieci pragną wyróżnić wybraną osobę.

Wnioski rozpatruje Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu, która obraduje dwa razy w roku, wybierając spośród setek zgłoszeń kilku do kilkunastu nowych Kawalerów i Dam. Na stronie internetowej odznaczenia można znaleźć listy dzieci, które zostały przesłane do kapituły.

Radosław Potrac – harcerz, nauczyciel, społecznik

Decyzja Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu z dnia 28 czerwca 2025 roku to ogromny powód do radości w całym harcerskim środowisku. W gronie ośmiu nowych osób, którym zostanie przyznane odznaczenie znalazł się Radosław Potrac, harcmistrz Związku Harcerstwa Polskiego.

Radosław Potrac oprócz czynnej działalności w wielu inicjatywach harcerskich jest także nauczycielem dyplomowanym, pedagogiem specjalnym i terapeutą. Od ponad 25 lat pracuje jako pedagog, wychowawca i nauczyciel. Na co dzień uczy w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 30 im. Powstańców 1863 r.

Radosław jest także Varsavianistą i wiceprezesem Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Warszawy. Angażuje się w działalność społeczną i edukacyjną – organizuje historyczne spacery po Warszawie, prowadzi warsztaty varsavianistyczne, redaguje młodzieżowy miesięcznik „Śrubowkręt” i współtworzy programy edukacyjne z zakresu historii, turystyki i ekologii.

Znany jest także z nietypowych metod nauczania – prowadzi lekcje w hamakach czy w plenerze, zachęcając uczniów do odkrywania świata i historii poprzez aktywne uczestnictwo. Jego praca i zaangażowanie zostały uhonorowane wieloma odznaczeniami, w tym Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaką Honorową za obronę Praw Dziecka czy tytułem Nauczyciela Kraju Ojczystego. W 2023 roku otrzymał prestiżowy tytuł Nauczyciela Roku.

Przeczytaj o wyróżnieniu Radosława Potraca tytułem Nauczyciela Roku: https://zhp.pl/harcmistrz-radoslaw-potrac-nauczycielem-roku-2023/

Harcersko, jest między innymi pionierem Drużyn Grunwaldzkich działających w ZHP a także kierownikiem Inspektoratu Turystyczno-Krajoznawczego GK ZHP.

Wysłuchaj odcinka Podcastu ZHP „Iskierka” z udziałem hm. Radosława Potraca, w którym wraz z phm. Marią Wieczorek opowiadają o radosnym patriotyzmie i tym, jak zachęcać dzieci do poznawania własnego kraju i budowania postaw patriotycznych.

Order Uśmiechu w harcerskim środowisku

To nie pierwsza osoba związana z ZHP, która ma szansę dołączyć do grona Dam i Kawalerów wyjątkowego orderu. Wśród wyróżnionych znajduje się między innymi harcmistrzyni Zuzanna Nawrot z Hufca ZHP Świdnica. W 2023 roku druhna otrzymała Order Uśmiechu za 45 lat bezinteresownej pracy z dziećmi, zwłaszcza z niepełnosprawnościami. To piękny dowód, że harcerska służba, zaangażowanie i codzienna praca na rzecz najmłodszych zostają zauważone i docenione.

Podczas uroczystości wręczenia harcerze i lokalna społeczność podkreślali, jak ważna jest obecność takich osób w ich życiu. Druhna Zuzanna podczas ceremonii przyznała:

„Największym zaszczytem jest dla mnie zaufanie i przyjaźń dzieci, które przez lata darzyły mnie szacunkiem i sympatią. Ich uśmiech jest dla mnie najcenniejszym orderem.”

Działanie na rzecz przestrzegania Praw Dziecka

Związek Harcerstwa Polskiego od lat aktywnie angażuje się w edukację dotyczącą praw dziecka, współpracując m.in. z Rzecznikiem Praw Dziecka. Wydana wspólnie propozycja programowa „Mam szczerą wolę” przypomina, jak ważna jest troska o dobro najmłodszych i jak harcerskie wartości – takie jak braterstwo, służba, szacunek – wpisują się w idee, które przyświecają także Kapitule Orderu Uśmiechu.

Dowiedz się więcej o propozycji: https://cbp.zhp.pl/m/mam-szczera-wole

To właśnie tacy instruktorzy jak harcmistrz Radosław Potrac każdego dnia wcielają w życie hasło „Sprawności na całe życie”, wychowując kolejne pokolenia młodych ludzi na odpowiedzialnych, wrażliwych i pełnych pasji obywateli.

Powód do dumy dla całego ZHP

Nominacja harcmistrza Radosława Potraca to wielki zaszczyt nie tylko dla samego wyróżnionego, ale także dla całej harcerskiej społeczności. To dowód, że praca instruktorów ZHP ma realny wpływ na życie dzieci i młodzieży, a wartości, które głosi Związek Harcerstwa Polskiego, są doceniane na arenie międzynarodowej.

Cieszymy się, że kolejny harcerz może dołączyć do wyjątkowego grona Kawalerów Orderu Uśmiechu i życzymy druhowi Radosławowi Potracowi, by jego służba na rzecz dzieci zawsze przynosiła mu radość i satysfakcję – oraz jak najwięcej uśmiechów najmłodszych.

Więcej o odznaczeniu można przeczytać na stronie orderusmiechu.pl