Główna Kwatera ZHP, działając na podstawie § 65 ust. 1 pkt 3) Statutu ZHP podjęła uchwałę nr 200/2020 z dnia 12 grudnia 2020 r. w sprawie zwołania w terminie 23-24 stycznia 2021 r. XLII Zjazdu Nadzwyczajnego ZHP.
Związek Harcerstwa Polskiego znajduje się w niezwykle trudnej sytuacji, związanej z epidemią koronawirusa SARS-CoV-2. Sytuację tę pogarsza ponowny kryzys władz naczelnych.
Zjazd Nadzwyczajny zwołany przez Przewodniczącego ZHP na wniosek sześciu komend chorągwi w październiku 2019 r. demokratycznie przedłużył mandat Naczelniczce ZHP, tym samym ponowie obdarzając zaufaniem ją oraz cały jej zespół – przeciwko odwołaniu Naczelniczki ZHP zagłosowało 104 ze 178 delegatów. Mandat uzyskany przez Naczelniczkę ZHP podczas wyborów w 2017 r. został nie tylko demokratycznie podtrzymany, ale także wyraźnie wzmocniony.
Pomimo tego, Centralna Komisja Rewizyjna ZHP dokonując w październiku 2020 r. oceny za okres od stycznia do grudnia 2019 r., pokrywający się w ogromnej mierze z tym, który był analizowany przez XLI Zjazd Nadzwyczajny ZHP, po uprzednim nieudzieleniu absolutorium, złożyła wniosek o wygaszenie mandatu Naczelniczki ZHP.
Rada Naczelna ZHP pod przewodnictwem Przewodniczącego ZHP i Prezydium RN w bardzo trudnej dla ZHP sytuacji wywołanej epidemią koronawirusa SARS-CoV-2 nie realizuje swojej roli statutowej polegającej m.in. na wyznaczaniu kierunku rozwoju organizacji oraz staniu na straży jedności, zasad ideowych i tradycji ZHP. Obecny sposób prowadzenia Rady Naczelnej charakteryzuje działanie w permanentnym konflikcie, konfrontacyjny sposób pracy oraz bardzo wysoki poziom rotacji jej członków. Jesteśmy świadomi, że część rezygnacji jest spowodowana relacjami wewnątrz Rady, konfliktami w jej łonie oraz zaniechaniem lub odwlekaniem podejmowania przez Radę Naczelną ZHP decyzji merytorycznych, kształtujących Związek. Krytycznym zjawiskiem jest sytuacja, w której w bieżącej kadencji z członkostwa w 30-osobowej Radzie Naczelnej zrezygnowało już 8 członków (26,6%), podczas gdy w poprzednich kadencjach były to 3-4 osoby z 33-37 członków. Jest to najwyższy w ciągu ostatnich dwudziestu lat wskaźnik rezygnacji z członkostwa w Radzie Naczelnej ZHP.
Mając powyższe na uwadze i działając w poczuciu odpowiedzialności za Związek Harcerstwa Polskiego, jako Główna Kwatera ZHP podjęliśmy decyzję o zwołaniu XLII Zjazdu Nadzwyczajnego ZHP w celu odwołania Naczelnika ZHP, Przewodniczącego i Wiceprzewodniczących ZHP, Rady Naczelnej ZHP, Centralnej Komisji Rewizyjnej ZHP i oddaniu się pod ocenę XLII Zjazdu Nadzwyczajnego ZHP.
Chcemy, by to najwyższa władza ZHP, którą jest Zjazd, w sposób demokratyczny i transparentny, przy możliwości obserwowania przebiegu zjazdu przez wspólnotę instruktorską Związku, rozstrzygnęła o sposobie kierowania organizacją wobec obiektywnie trudnych wyzwań, jakie choćby z uwagi na utrzymujący się stan epidemii, czekają organizację także w roku 2021.
Zjazd ZHP jest władzą ZHP, zgodnie z treścią par. 35 pkt 3) ppkt a) Statutu ZHP. Jest to najwyższa władza stowarzyszenia, w rozumieniu art. 11 ust. 1-2 Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. 1909, nr 20, poz. 104 ze zmianami). Od dnia 18 kwietnia 2020 r. obowiązują przepisy, na podstawie których możliwe jest organizowanie posiedzeń władz stowarzyszeń, a więc także władzy, jaką jest Zjazd ZHP, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Taką możliwość daje w szczególności art. 10 ust. 1b-1c Prawa o stowarzyszeniach. W tym zakresie Prawo o stowarzyszeniach zostało znowelizowane na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-COV-2 (Dz. U. 2020, poz. 695), która obowiązuje właśnie od dnia 18 kwietnia 2020 r.
