W dniach 17–20 października 2024 roku harcerze i harcerki z Chorągwi Warmińsko-Mazurskiej Związku Harcerstwa Polskiego uczestniczyli w wyjątkowej inicjatywie pod hasłem „Wilno łączy liderów”. Wyjazd do stolicy naszych sąsiadów miał na celu nie tylko wspólną służbę na rzecz polskiej społeczności na Litwie, ale również wymianę międzynarodowych doświadczeń z harcerzami i harcerkami zza granicy i stworzenie przestrzeni do odkrywania polsko-litewskiego dziedzictwa. Jakie tematy stanowiły pięć najważniejszych filarów przedsięwzięcia?
Służba na rzecz polskiego dziedzictwa
Jednym z kluczowych punktów programu było sprzątanie zabytkowego Cmentarza Bernardyńskiego w Wilnie. Uczestnicy i uczestniczki, pod okiem Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą, uporządkowali miejsca pochówku zasłużonych Polaków, poznając przy okazji historie związane z polską diasporą na Litwie. Działanie to wpisuje się w harcerski etos służby poprzez naukę empatii, wzajemnej troski i szacunku dla przeszłości. Tak wspomina je dh. Matylda Burcz z Hufca Warmińskiego:
„Sprzątanie cmentarza, na którym spoczywa tak wielu ludzi zasłużonych dla Polski i Litwy, było dla mnie szczególnie ważne. To piękna forma dbałości o historię i dziedzictwo.”
Międzynarodowa wymiana doświadczeń
W Wilnie spotkali się harcerze z trzech krajów: Polski, Litwy i Belgii. Podczas wspólnych warsztatów i aktywności, każda z organizacji mogła zaprezentować swoje działania, wymieniając się doświadczeniami. Była to okazja do nawiązywania nowych, skautowych znajomości i wzmacniania więzi międzynarodowych. Wspólne śpiewanie harcerskich piosenek oraz długie i wartościowe rozmowy pokazały, że mimo różnic kulturowych i dzielących nas na co dzień kilometrów, harcerskie ideały łączą młodych ludzi na całym świecie.
„Najciekawsze w rozmowach z harcerzami z innych krajów było to, jak bardzo podobni do siebie jesteśmy. Dzięki temu poczułam się, jakbym była w domu.”
– wspomina dh. Matylda Burcz.
Poznawanie polskiej społeczności na Litwie
Wyjazd dostarczył uczestnikom i uczestniczkom nowej wiedzy o życiu Polaków mieszkających na Litwie oraz tego, jaki mają wkład w funkcjonowanie lokalnych społeczności. Harcerze i harcerki uczestniczący w projekcie odwiedzili studio TVP Wilno, poznając pracę polskojęzycznych mediów na Litwie, oraz redakcję „Kuriera Wileńskiego” – jedynego polskiego dziennika wydawanego poza granicami Polski od 1953 roku. Redaktor naczelny gazety, pan Apolinary Klonowski, zorganizował dla odbiorców projektu żywą lekcję historii, która pozwoliła zrozumieć im znaczenie wydawania polskiej prasy w podtrzymywaniu tożsamości narodowej.
Bogaty program kulturalny
Podczas wyjazdu harcerze i harcerki mieli uczestniczyli także w zwiedzaniu Wilna, poznając historię i kulturę miasta. Obejrzeli najważniejsze zabytki, takie jak Ostra Brama. Nie zabrakło także czasu na spróbowanie tradycyjnych, litewskich potraw. Nauczyli się również kilku podstawowych słów po litewsku, co dodało ich doświadczeniu lokalnego wymiaru. Jak podkreślają uczestnicy i uczestniczki, Wilno zafascynowało ich swoją wielokulturowością i pięknem, pozostawiając w myślach niezapomniane wspomnienia.
Wzmocnienie więzi polsko-litewskich
Inicjatywa „Wilno łączy liderów” stworzyła również przestrzeń do refleksji nad relacjami polsko-litewskimi. Rozmowy z członkami i członkiniami lokalnej społeczności oraz wykład pana Czesława Okińczyca, byłego posła w litewskim Sejmie, pozwoliły młodym ludziom zrozumieć skomplikowaną historię obu narodów. Takie spotkania pomagają wzmacniać dialog międzykulturowy i pokazują, jak wiele łączy Polaków i Litwinów.
Dlaczego takie inicjatywy są ważne?
Wyjazdy takie jak „Wilno łączy liderów” to nie tylko do zwiedzanie i poznawanie nowych ludzi, ale przede wszystkim przestrzeń do działania na rzecz lokalnych społeczności. Harcerska służba uczy odpowiedzialności, kształtuje charakter i pomaga młodym ludziom zrozumieć, jak ważne jest pielęgnowanie więzi z rodakami za granicą. Fundacja dla Rodaka z Olsztyna, która zorganizowała całe wydarzenie, po raz kolejny udowodniła, jak istotne są działania wspierające polskość na Kresach. „Wilno łączy liderów” to akcja, która pokazuje, że harcerstwo to coś więcej niż tylko przygoda – to także odpowiedzialność za innych i pielęgnowanie wspólnego dziedzictwa. Wyjazd do Wilna był dla wszystkich niezapomnianym doświadczeniem, które na długo pozostanie w ich pamięci. Harcerskie ideały – przyjaźń, służba i wspólnota – znalazły tu swoje pełne odzwierciedlenie.
Przeczytaj także o projekcie „Let’s crush stereotypes together”, czyli projekcie zorganizowanym we współpracy harcerzy i harcerek z ZHP, ZHP na Litwie oraz skautów i skautek z litewskiej organizacji skautowej Vinigo Tuntas: https://zhp.pl/razem-przeciwko-stereotypom/
