Sprawność zuchowa to określone programem umiejętności i pożądane zachowania przeżyte w zabawie
Zespołowe zdobywanie sprawności to aktywne uczestnictwo w zabawach gromady. Indywidualne zdobywanie sprawności to samodzielne podejmowanie działań w określonej dziedzinie. Zdobywanie sprawności służy ujawnianiu i rozwijaniu uzdolnień zu- chów, uczy rzetelności w zabawie, umożliwia poznanie otaczającego świata i ćwiczenie pożytecznych w życiu umiejętności.
Program sprawności zdobywanej zespołowo to zbiór pomysłów do zabaw z zuchami, który składa się z trzech części:
- zestawu zadań objętych tematem sprawności zapisanych w formie zabaw i skierowanych do zucha,
- zbioru podpowiedzi dla drużynowego, które pomogą mu: dostrzec walory wychowawcze proponowanych zabaw oraz modyfikować wymagania objęte tematem sprawności w zależności od pory roku, charakteru i możliwości gromady,
- wskazówek dotyczących wybranych materiałów związanych z tematem sprawności.
Program sprawności zdobywanej indywidualnie to zbiór:
- proponowanych działań do samodzielnej realizacji przez zucha,
- podpowiedzi dla drużynowego, które zawierają propozycje: możliwości włączenia samodzielnych działań zucha do zabaw gromady oraz sposobów oceny (kontroli) przebiegu realizacji podjętych przez zucha działań, ▪ dalszego wspierania rozwoju zainteresowań zucha.
Pakiet zabaw zawartych w programie sprawności powinien sprzyjać rozwojowi fizycznemu, rozwojowi umysłowemu, rozwojowi społecznemu i rozwojowi duchowemu każdego zucha. Wpływ ten może być rezultatem zarówno sposobu organizacji zabawy, jak i jej treści.
Zespołowe zdobywanie sprawności polega na aktywnym udziale zucha w zabawach gromady. W zdobywaniu sprawności należy uwzględnić:
- podjęcie w kręgu rady decyzji o tym, w co się będziemy bawić, czyli o wyborze sprawności,
- wspólną zabawę wynikającą z programu danej sprawności,
- wspólną zabawę z wykorzystaniem umiejętności i istotnych elementów zbiórek, które umożliwiają podsumowanie cyklu i podjęcie decyzji o przyznaniu sprawności,
- indywidualne przyznanie sprawności każdemu zuchowi. Decydują o tym wszystkie zuchy wraz z przybocznymi i drużynowym w kręgu rady,
- obrzędowe nadanie sprawności połączone z wręczeniem znaczka sprawności.
Indywidualne zdobycie sprawności polega na zrealizowaniu wybranych przez zucha działań oraz prezentacji w trakcie zbiórki wybranych wspólnie z drużynowym efektów tych działań. W indywidualnym zdobywaniu sprawności należy uwzględnić:
- wybranie przez zucha sprawności i wspólne ustalenie z drużynowym lub przybocznym zadań wynikających z jej programu,
- wykonanie ustalonych zadań. Realizacja tych zadań jest wspierana przez drużynowego lub przybocznego w zależności od potrzeb zucha,
- prezentację na zbiórce wybranych wspólnie z drużynowym zadań i podjęcie wspólnej decyzji w kręgu rady o przyznaniu sprawności.
Sprawności można zdobywać zespołowo lub indywidualnie, pamiętając o dostosowaniu programu do przyjętego sposobu realizacji. Dziecko wstępujące do gromady uczestniczy w zdobywaniu sprawności i może ją mieć przyznaną przed złożeniem Obietnicy.
Zestaw sprawności zuchowych przyjęty uchwałą Głównej Kwatery ZHP nr 21/2014 z dnia 23 maja 2014 r.