4 maja czterdziestopięcioosobowa delegacja ZHP wyruszyła na Wyprawę Pamięci, aby wziąć udział w uroczystościach 72. rocznicy wyzwolenia obozów systemu Mauthausen-Gusen i upamiętnić Polaków więzionych i katowanych w obozach koncentracyjnych.


Delegacja ZHP swój pobyt w Austrii rozpoczęła od spotkania z młodzieżą w St. Georgen biorącej udział w obchodach w Mauthausen i Gusen, organizowanych przez burmistrza tego miasta. W spotkaniu oprócz polskich harcerzy brała udział młodzież z krajów uczestniczących w obchodach rocznicowych oraz młodzież szkolna skupiona wokół Klubu Byłych Więźniów Mauthausen-Gusen. Nastąpienie harcerze wzięli udział w uroczystościach w Spital am Pyhrn, gdzie znajduje się tablica poświęcona polskim dzieciom odebranym pracownikom przymusowym zmarłym w Domu Dziecka w tymże mieście.

6 maja harcerze wraz z byłymi więźniami KL Mauthausen-Gusen, Ambasadorem, przedstawicielami władz krajowych, młodzieżą przy asyście wojskowej i harcerskiej, wzięli udział w złożeniu wieńców pod pomnikiem upamiętniającym polskie ofiary KL Ebensee. Po południu odbyły się międzynarodowe uroczystości pod pomnikiem ku czci ofiar obozu koncentracyjnego w Gusen.

W niedzielę 7 maja odbyły się uroczystości pod Pomnikiem Polskim na terenie byłego obozu koncentracyjnego w Mauthausen, połączona z mszą świętą za pomordowanych sprawowaną przez naczelnego kapelana ZHP hm. Wojciecha Jurkowskiego. Po uroczystej mszy świętej na placu apelowym na terenie byłego obozu koncentracyjnego w Mauthausen odbyły się centralne uroczystości z udziałem Prezydenta Austrii oraz reprezentanci Polski  Pani Magdalena Gawin z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ambasador RP, posłowie, zastępca naczelnika hm. Krzysztof Budziński, naczelny kapelan ZHP hm. Wojciech Jurkowski, przedstawiciel Rady Naczelnej hm. Tomasz Fliszkiewicz, którzy w asyście wojskowej i harcerskiej złożyli hołd ofiarom obozów systemu Mauthausen-Gusen.

Uroczystości rocznicowe w Mauthausen mają nieco innych charakter od tych, które obserwujemy w miejscach pamięci ofiar II wojny światowej w naszym kraju. Akcent obchodów położony jest raczej na triumf życia nad śmiercią, ostatecznego zwycięstwa sprawiedliwości i dobra nad nieprawością i złem. W wielobarwnych orszakach słychać śpiew i muzykę, widoczna jest radość i pewność, że tak straszny akt zagłady, skierowany przez jeden naród przeciwko innym, nigdy nie będzie miał powtórnie miejsca.

W skład systemu obozów Mauthausen-Gusen wchodziło 47 obozów na terenie dzisiejszej Austrii. Największe z nich to Gusen, Mauthausen oraz Ebensee. Według historyków we wszystkich obozach więzionych było między 190 tys. a 335 tys. osób, z czego Polacy stanowili 25 proc. wszystkich więźniów i byli najliczniejszą grupą narodowościową.

Wyjazd delegacji Związku Harcerstwa Polskiego na międzynarodowe uroczystości 72. rocznicy wyzwolenia obozów systemu Mauthasen-Gusen w Austrii sfinansowany został ze środków Urzędu ds. Kombatantów i Osób represjonowanych.

Główna Kwatera ZHP dziękuje wszystkim uczestnikom wyprawy za kilka dni wytrwałej, trudnej służby i godne reprezentowanie polskiego społeczeństwa w czasie uroczystości rocznicowych.