Kadra – jak zagospodarować optymalnie jej potencjał do realizacji celów?

Prowadzenie w Warszawie: hm. Dorota Całka, hm. Agnieszka Rytel

Prowadzenie w Poznaniu: hm. Agnieszka Rytel, hm. Katarzyna Kurowska

Warszawa

Podczas konferencji w Warszawie dyskusja odbywała się wokół dwóch tematów: czy mogą istnieć w ZHP osobno kadra instruktorska i wspierająca oraz czy drużynowy jest najważniejszy w ZHP.

WNIOSKI

• Czy mogą istnieć w ZHP osobno kadra instruktorska i wspierająca?

Cała kadra musi być instruktorami; miejsce wśród kadry ZHP jest tylko dla instruktorów. 2/3 uczestników – uznało, że cała kadra w ZHP powinna być kadrą instruktorską. Instruktorki i instruktorzy dyskutujący w  grupie uznali, że bycie kadrą jest wartością samą w sobie. Padały także argumenty, że osoba, która przeszła przez szkolenie i realizację próby ma wyższy poziom przygotowania do pracy dla związku niż nie instruktor, bycie instruktorem jest wartością, trudno rozgraniczyć to kiedy jaką rolę pełnimy. Wielokrotnie powtarzanym argumentem był fakt, że trudno zdecydować się na wprowadzenie kategorii kadry wspierającej, póki nie opiszemy jej obowiązków, praw i systemu motywacyjnego i rozwoju.

Powinien zaistnieć podział na kadrę wspierającą i instruktorską.

1/3 instruktorów obecnych na panelu – uznała, że kadra wspierająca nie musi być kadrą wychowawczą i warto stworzyć system rozwoju kadry wspierającej inny niż stopnie instruktorskie. Zalety tego rozwiązania to to że pozwalamy na pracę ludzi, którzy nie chcą być instruktorami, a jednocześnie chcą pomóc, wtedy konieczne jest stworzenie definicji kadry wspierającej. Podział ten pozwoli na wprowadzenie wyraźnego podziału obowiązków i odpowiedzialności na tych, którzy oddziałują wychowawczo zgodnie z metodą w każdym swoim działaniu i na tych, dla których oddziaływanie wychowawcze nie jest istotą ich wolontariatu. Dlatego też niezwykle potrzebna jest ścieżka rozwoju dla kadry wspierającej.

Kadra wspierająca to osoby, które chcą nam w czymś specjalistycznym pomóc, mają wiedzę, doświadczenie, umiejętności. Jesteśmy otwarci na osoby, które nie chcą być instruktorami, może nawet harcerzami, a chcą wspierać misję ZHP. Wykorzystujemy czas i energię ludzi z zewnątrz.

Dzięki temu też odciążamy kadrę instruktorską, która może się skupić na działalności wychowawczej. Tym samym zyskujemy też profesjonalizację w kwestiach stricte organizacyjnych, a tym samym wzmacniamy też możliwość przenikania tej wiedzy i umiejętności do pozostałej kadry i drużyn. Jednocześnie wzmacniamy tym wychowawczą wyrazistość instruktorów – nie naciągamy sytuacji, w których ktoś kto instruktorem nie jest musi być nim by działać na rzecz ZHP i czuć się docenianym.

Wykorzystujemy czas i energię ludzi z zewnątrz.

Czy drużynowy jest najważniejszy w ZHP?

Takie stwierdzenie wywołało wiele dyskusji co do jego rozumienia.

Większość uczestników panelu uznała, że drużynowy i jego drużyna powinny być podmiotem pracy kadry ZHP. Drużyna musi się znajdować w centrum działań, ale nie oznacza to, że inni członkowie kadry nie mają praw w ZHP. Postawienie drużynowego w centrum rozumiemy jako działania na jego rzecz.

Niewielu uczestników uważało, że drużynowi są w związku najważniejsi i po pierwsze wszystkie działania powinny być kierowane na pracę z nimi. To oni powinni mieć najważniejsze zdanie w hufcach, gdyż to oni realizują bezpośrednio misję ZHP.

Spora część grupy też uważała, że każdy jest tak samo ważny w organizacji i każdy powinien się czuć tak samo ważny i potrzebny.

WNIOSKI DOTYCZĄCE ZMIAN W STATUCIE ZHP

– grupa nie poparła zmian w prawie wyborczym czynnym,

– grupa nie poparła wprowadzania kategorii członka honorowego.

Poznań

Poniższe wnioski przyjmowane były w większości przez aklamację, grupa choć prawie 28-osobowa wykazała się dużą zgodnością.

W celu wspólnego zrozumienia dla roli instruktora stworzyliśmy zbiór cech charakterystycznych dla instruktora:

Kim jest instruktor?

• Wódz
• Wychowawca
• Mentor
• Zobowiązany zobowiązaniem
• Wzór
• Świadomy celów związku i zespołu
• Przestrzegający Kodeksu Instruktorskiego
• Aktywny
• Świadomie stosujący Harcerski System Wychowawczy
• Pełniący służbę
• Odpowiedzialny (za organizację, za swoje działania, za ludzi)


WNIOSKI

Wskazaliśmy miejsce w dokumentach, które kłócą się nam z tą definicją – w toku dyskusji powstały wątpliwości dotyczące zapisów nt. zaliczania służby instruktorskiej. W mniemaniu rozmówców – zaliczenie służby jest dziś potrzebne, ale powinno się odbywać za pomocą wytycznych zawierających także ocenę pracy, a nie jedynie za pomocą kryteriów: zapłacone składki i „zrobienie czegokolwiek”.  Zasady powinny być przejrzyste i nie mogą powodować, różnych interpretacji w hufcach.


Kolejne dyskusje dotyczyły roli kadry w ZHP.


Kadra – rozumiemy jako kogoś kto pełni funkcję.

W trakcie dyskusji zadaliśmy sobie pytanie, czy w ZHP jest jakaś inna kadra niż wychowawcza.

Zakładając, że wychowanie w ZHP – rozumiemy jako proces ciągły, zaplanowany, świadomy, oparty o HSW.  Wręcz jednogłośnie uznaliśmy, że w ZHP wskazać można funkcje wychowawcze i wspierające.

Uważamy za dużą wartość, bez której ZHP nie mogło by pracować pracę kadry wspierającej. Jednak jesteśmy przekonani, że nie muszą zadań wspierających pełnić instruktorzy. Oczywiście nie wykluczamy łączenia zadań wychowawczych i wspierających, tym samym obejmowanie zadań kadry wspierającej przez instruktorów.

Dla młodych ludzi opuszczających szeregi wędrownicze, a także dla tych dorosłych, którzy wstępują do organizacji widzimy dwie ścieżki:

• Instruktor wychowawca, świadomie stosujący HSW.
• Specjalista – wspierający organizację bez konieczności bycia instruktorem.

Według grupy niewskazana jest ścieżka gdy jedyną drogą dla osób 21+ jest zostanie instruktorem, gdyż wychowawczej roli nie trzeba musieć sprawować, a są także osoby, które nie powinny tego robić, gdyż nie mają do tego predyspozycji. Mogą jednocześnie znaleźć inną rozwijającą służbę w Związku.

W rozmowie wyłoniło się kilka wniosków dotyczących kadry wspierającej:

• stworzenie tej kategorii kadry to stworzenie miejsca dla starszyzny, wskazanie jasnego zadania dla tych co nie chcą być instruktorami,
• kadra wspierająca powinna też wiedzieć o co w ZHP chodzi – znać np. cel harcerstwa i sposób działania,
• wprowadzenie tej kategorii kadry wymaga przygotowania struktury, jasnego wydzielenia zadań.

Zastanawialiśmy się także dlaczego dorośli ludzie nie chcą być kadrą wspierającą?

• Dziś nie ma alternatywny, więc każdy zostaje instruktorem, bo inaczej nie widzi dla siebie miejsca w organizacji.
• Nie ma wspólnot dla kadry wspierającej, nie ma dla nich miejsc do działania, dlatego nie wiedzą co innego niż bycie instruktorem wybrać.
• Nie ma jasnej ścieżki rozwojowej dla kadry innej niż wychowawcza.

Podjęliśmy także dyskusje kto ma decydować o ZHP?

• Czy kadra wspierająca powinna mieć głos?
• Czy każdy głos instruktorski jest równy?

WNIOSKI DOTYCZĄCE ZMIAN W STATUCIE ZHP

Rozwiązania w Statucie ZHP, które będą wspierać nasz preferowany model pracy z kadrą to:

Czynne prawo wyborcze

W dyskusjach nad propozycjami w statucie – nie poparliśmy propozycji dotyczących wskazania prawa czynnego jedynie dla bardzo wąskiej grupy, komendantów.

Padały głosy w tej sprawie i pomysły (mają one charakter jedynie pomysłów, nie wyrażały opinii całości):

– żeby skoro głos miał przysługiwać komendantowi to powinien także szefom innych władz,

– skoro chce się zawężać czynne prawo, to rozumiemy pomysł – jedno ciało jeden głos, wtedy prawo mają szefowie zespołów, a nie mają zespoły całe,

– żeby dawać prawo wyborcze jedynie drużynowym ze stopniem instruktorskim – (co może by dawało motywację do zamykania stopni),

– nie każdy instruktor powinien mieć głos za samo bycie instruktorem, trzeba pełnić funkcję i mieć zaliczoną służbę, prawo powinni mieć instruktorzy pracujący na co dzień,

– grupa poparła stworzenie katalogu funkcji instruktorskich – mających czynne prawo wyborcze, zadanie to powinno się znaleźć w kompetencji Rady Naczelnej, niejako idąc w parze z ordynacją wyborczą.

Wnioski spisała hm. Agnieszka Rytel